Хто гэтыя людзі, якіх Лукашэнка адпусціў з-за кратаў? «Люстэрка» паказвае наглядна (ёсць дзіўныя моманты)

У ліпені, жніўні і верасні 2024 года каля ста палітвязняў выйшлі на волю па памілаванні. «Люстэрка» прааналізавала іх гісторыі і паказвае факты пра іх у чатырох графіках.

На сайце праваабарончага цэнтра «Вясна» ёсць імёны людзей, якія вызваліліся ў 2024 годзе ў выніку памілавання ці амністыі. Палітвязні выйшлі згодна з указамі Лукашэнкі ад 16 жніўня (30 чалавек), 4 верасня (30 чалавек) і 16 верасня (37 чалавек).

Варта адзначыць, што ў рэдкіх выпадках звесткі праваабаронцаў няпоўныя: у нейкіх, напрыклад, невядомы прысуд, у іншых — узрост палітвязняў. Аднак нават такая інфармацыя дазваляе скласці пэўную агульную карціну пра тых, каго ўлады вырашылі адпусціць з-за кратаў.

Тэрміны

Пачнём з, бадай, галоўнага пытання: ці праўда, што Лукашэнка адпускае ў асноўным тых, каму заставалася пасядзець зусім няшмат?

І так, і не.

Паводле нашых звестак, у сярэднім вызваленыя людзі ўжо адбылі 68% сваіх тэрмінаў, у зняволенні заставалася праседзець па 456 дзён.

Аднак гэта, вядома, вельмі ўсярэднены паказчык. Калі выдаліць з разлікаў семярых палітвязняў з самымі вялікімі неадседжанымі тэрмінамі (пра іх мы дэталёва раскажам ніжэй), то лічбы зменяцца: 70% і 343 дні.

Агулам у выніку памілавання і амністыі ў 2024 годзе палітвязням «даравалі» больш за 88 гадоў пазбаўлення волі. На момант вызвалення гэтыя людзі сумарна прабылі ў няволі больш за 138 гадоў.

Некалькі чалавек былі адпушчаныя, практычна адседзеўшы ўвесь прызначаны судом тэрмін. Менш за ўсё заставалася «даседзець» Вользе Стаброўскай, Паліне Палавінка, Віталю Жылінскаму і Міхаілу Нямцову: для іх выхад на волю чакаўся літаральна ў найбліжэйшыя тыдні, а памілаванне паскорыла вызваленне на лічаныя дні.

Людзі з найменшай неадбытай часткай тэрміну

Самы вялікі неадбыты тэрмін заставаўся ў Ксеніі Луцкіной, Аляксандра Бараноўскага і Наталлі Пятровіч — больш за тры гады ў кожнага. Рыгору Кастусёву і Васілю Берасневу «даравалі» каля шасці гадоў пазбаўлення волі.

Люди с наибольшей неотбытой частью срока

Сярэдні тэрмін, на які былі асуджаныя памілаваныя Лукашэнкам палітвязні, — 3,5 года. Самыя працяглыя тэрміны — у Ксеніі Луцкіной (восем гадоў), Васіля Бераснева (дзевяць гадоў) і Рыгора Кастусёва (дзесяць гадоў). Самыя «кароткія» — у Вольгі Стаброўскай (адзін год і тры месяцы), Алега Зыкуна і Ірыны Санкоўскай (па 1,5 года).

Пол

Сярод вызваленых сёлета — 67 мужчын і 29 жанчын.

Варта адзначыць, што сярод палітвязняў у СІЗА, турмах і калоніях у цэлым больш мужчын. Паводле звестак праваабаронцаў, на гэты момант у зняволенні застаецца 1156 мужчын і 168 жанчын.

Узрост

Сярэдняму вызваленаму было 41,7 года.

Самая масавая ўзроставая група сярод вызваленых — ад 30 да 49 гадоў. Лукашэнка памілаваў таксама 17 чалавек, старэйшых за 50 гадоў. На волю выйшлі і двое самых узроставых палітвязняў: 76-гадовая Наталля Таран і 74-гадовы Васіль Бераснеў.

Размеркаванне паводле ўзросту

Артыкулы

У 2024 годзе адпускалі людзей, асуджаных па розных артыкулах. Некаторыя з іх атрымлівалі тэрміны адразу па некалькіх. Вось самыя частыя:

• арт. 361−2 (Фінансаванне экстрэмісцкай дзейнасці)
• арт. 130 (Распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай альбо іншай сацыяльнай варожасці)
• арт. 368 (Абраза прэзідэнта Рэспублікі Беларусь)
• арт. 293 (Масавыя беспарадкі)
• арт. 361−4 (Спрыянне экстрэмісцкай дзейнасці)
• арт. 342 (Арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх)
• арт. 367 (Паклёп у дачыненні да прэзідэнта Рэспублікі Беларусь)
• арт. 361 (Заклікі да мер абмежавальнага характару (санкцый))
• арт. 369 (Абраза прадстаўніка ўлады).

Напрыклад, Таццяну Бірулю асудзілі адразу па пяці артыкулах: арт. 361 (Заклікі да дзеянняў, скіраваных на нанясенне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь), арт. 341 (Апаганьванне збудаванняў і псаванне маёмасці), арт. 130 (Распальванне варожасці), арт. 367 (Паклёп у дачыненні да прэзідэнта Рэспублікі Беларусь), арт. 361−4 (Спрыянне экстрэмісцкай дзейнасці). Суд асудзіў жанчыну на шэсць гадоў зняволення, пазней яна трапіла ў спіс памілаваных і выйшла на волю. Паміж яе затрыманнем і вызваленнем прайшло паўтара года.

Мужа Таццяны — Аляксандра Бірулю — судзілі па тых самых артыкулах і таксама асудзілі на шэсць гадоў пазбаўлення волі. На гэты момант ён застаецца за кратамі.

Чытайце таксама